Nhiều HTX hoạt động hiệu quả

Một số HTX nông nghiệp đã thực sự hoạt động theo mô hình HTX kiểu mới, sản xuất theo chuỗi giá trị sản phẩm khép kín, từ sự liên kết chặt chẽ giữa các HTX với các thành viên, hộ gia đình để có sản phẩm đầu vào ổn định đến chế biến và liên kết với Doanh nghiệp để xuất khẩu các sản phẩm của HTX. Các HTX mới thành lập nhìn chung đều xuất phát từ nhu cầu thực tế và nguyện vọng của người lao động, có phương án sản xuất, kinh doanh cụ thể, rõ ràng hơn, đáp ứng được nhu cầu thực tế của thành viên và người dân địa phương.

Công tác ban hành và phổ biến các văn bản hướng dẫn thi hành Luật HTX năm 2012 được UBND tỉnh, các sở, ban, ngành, cấp ủy chính quyền, các ngành, các đoàn thể trong tỉnh quan tâm chủ động tích cực chỉ đạo quyết liệt, tổ chức thực hiện tạo sự chuyển biến trong nhận thức của cán bộ, đảng viên, nhân dân về vai trò kinh tế tập thể, Luật HTX năm 2012.

Công tác quản lý nhà nước về kinh tế tập thể đã có bước cũng cố từ tỉnh đến các địa phương; UBND tỉnh đã chỉ đạo đẩy mạnh phát triển các loại hình kinh tế tập thể thuộc các ngành, các lĩnh vực kinh tế trong tỉnh và chỉ đạo công tác quản lý nhà nước về KTTT trong các lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực nông nghiệp nông thôn.

Các chính sách theo quy định của Luật HTX năm 2012 được UBND tỉnh quan tâm triển khai thực hiện, thông qua các chính sách đã góp phần nâng cao năng lực, trình độ của cán bộ quản lý HTX, hỗ trợ khuyến khích các HTX đầu tư mua sắm trang thiết bị máy móc, tiếp cận ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, đã hình thành nhiều HTX ứng dụng công nghệ cao, liên kết sản xuất kinh doanh theo chuỗi giá trị; xúc tiến thương mại.. đã giúp các HTX được nâng cấp và hoàn thiện, tiếp cận thị trường, nâng cao năng lực tiêu thụ sản phẩm.

Còn nhiều hạn chế

Mặc dù đã đạt được nhiều kết khả quan, song Luật HTX năm 2012 sau 10 năm đi vào thực tế vẫn tồn tại nhiều hạn chế, bất cập.

Về chính sách đất đai: Mặc dù đã có những quy định ưu đãi về đất đai đối với các HTX, nhưng việc triển khai thực hiện còn nhiều khó khăn. Số HTX được hưởng thụ chính sách này không nhiều do quỹ đất công hiện nay hạn chế, chỉ chiếm khoảng 21% tổng số HTX nông nghiệp.

Chính sách thu hút người có trình độ đại học về đảm nhận chức danh chủ chốt nhưng thực tế hầu hết các sinh viên tốt nghiệp Đại học vào làm việc tại các HTX chưa có kinh nghiệm trong công tác quản lý, môi trường làm việc hoàn toàn mới, nhiều người chưa thể đảm nhiệm nhiệm vụ Giám đốc hoặc Phó Giám đốc HTX. Hơn nữa, hiện vẫn chưa có cơ chế liên thông trong quy hoạch, đề bạt bố trí vị trí cao hơn đối với cán bộ HTX hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, mức hỗ trợ thu hút còn thấp.... nên việc thu hút người có trình độ đại học về làm việc tại HTX gặp nhiều khó khăn.

Chính sách tín dụng: Các HTX tiếp cận vốn vay từ tổ chức tín dụng gặp nhiều khó khăn, các ngân hàng thương mại còn thận trọng cho HTX vay vốn. Trong khi đó, điều kiện được cấp vốn vay từ Quỹ Hỗ trợ Phát triển hợp tác xã gặp vướng mắc về cơ chế thế chấp và bảo lãnh tín dụng; các thành viên HTX còn dè dặt trong việc lấy tài sản cá nhân để thế chấp vay vốn cho HTX. Bên cạnh đó, hạn mức cho vay còn thấp, chủ yếu dựa vào giá trị tài sản thế chấp mà chưa xem xét tính khả thi phương án vay vốn và chưa có cơ chế cho HTX được vay vốn lưu động phục vụ sản xuất theo mùa vụ.

Công tác tư vấn, hướng dẫn hoạt động HTX mặc dù có được quan tâm; tuy nhiên, hồ sơ, quy trình thủ tục còn nhiều nên số HTX tiếp cận còn khó khăn. Bên cạnh đó, công tác thẩm định phương án, định hướng hoạt động HTX khi thành lập mới chưa chặt chẽ, một số nơi thành lập mới HTX có biểu hiện đối phó để đạt tiêu chí 13 trong Bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới.

Tình trạng một số HTX nông, lâm, ngư nghiệp đăng ký kinh doanh nhiều ngành nghề, lĩnh vực khác nhau nhưng khi hoạt động HTX chủ yếu tổ chức sản xuất, kinh doanh các dịch vụ phi nông nghiệp nhằm mục đích hưởng cơ chế, chính sách ưu tiên cho HTX nông nghiệp vẫn chưa được kiểm soát chặt chẽ.

Đa số các HTX nông nghiệp vẫn còn hoạt động, sản xuất kinh doanh đơn điệu trên nền tảng những mối liên kết đã có. Việc liên doanh, liên kết thực hiện các khâu trong sản xuất - chế biến - bảo quản - tiêu thụ nông sản giữa HTX với hộ nông dân và các doanh nghiệp chưa được chú trọng đúng mức, hiệu quả còn hạn chế, lợi ích mang lại cho thành viên chưa cao, nên người nông dân, thành viên chưa thật sự gắn bó, mặn mà với HTX.

Văn Minh