​Trong số những vấn đề cần giáo dục thế hệ trẻ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt lên hàng đầu vấn đề giáo dục tinh thần yêu nước. Trong năm điều Bác dạy thiếu niên nhi đồng thì điều thứ nhất là: "Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào". Đối với thanh niên Bác yêu cầu: "Trước hết phải yêu Tổ quốc, yêu nhân dân, phải có tinh thần dân tộc vững chắc và tinh thần quốc tế đúng đắn". Tinh thần yêu nước, như Bác đã khẳng định, là vốn quý, là sức mạnh tuyệt vời đã bao lần giúp dân tộc ta đứng vững trước những thử thách nghiệt ngã của lịch sử. Người viết: "Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước". Tinh thần yêu nước được hun đúc từ bao đời đã trở thành sức mạnh Việt Nam, biểu tượng Việt Nam. Đặc biệt trong thời đại ngày nay, vấn đề giáo dục tinh thần yêu nước cho thế hệ trẻ là việc làm hết sức cần thiết, góp phần quan trọng vào quá trình thức tỉnh một bộ phận không nhỏ thanh, thiếu niên đang sống một cuộc sống thiếu lý tưởng, thiếu niềm tin, thiếu lòng tự hào và kiêu hãnh dân tộc.

Giáo dục lòng yêu nước cho học sinh phải bắt đầu từ việc giáo dục cho các em nhận thức được tình yêu quê hương, đất nước, ý thức xã hội chủ nghĩa gắn chặt với nhau tạo nên sức mạnh của con người Việt Nam trong thời đại mới. Một học sinh biết tự hào về dân tộc, nguồn gốc của mình, sẽ là một học sinh ít làm điều sai trái hơn. Một học sinh biết ơn những người đã khai khẩn, bảo vệ và vun đắp không gian em đang sống, từng tấc đất em đang đi, từng cuốn sách em đang đọc sẽ là một đứa trẻ giàu lòng vị tha, nhân ái và sâu sắc. Những câu chuyện xoay quanh cuộc sống của gia đình với những người thân, những kỷ niệm thời thơ ấu sẽ theo các em đến suốt cuộc đời. Bởi vậy, trẻ sinh ra và lớn lên không chỉ được trau dồi kiến thức cơ bản về cuộc sống xung quanh mà quan trọng hơn cả là được giáo dục đạo đức làm người. Dạy trẻ biết yêu thương gia đình, yêu quê hương đất nước, là nền tảng để hình thành nhân cách trong tương lai, đó cũng là cách làm giàu tình yêu quê hương trong con trẻ.

Tinh thần yêu nước, ý thức về vai trò trách nhiệm của tuổi trẻ đối với Tổ quốc không phải là những điều gì đó quá xa xôi, trừu tượng mà ngược lại đó là những gì gần gũi, cụ thể trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Tình yêu Tổ quốc bắt nguồn một cách tự nhiên, giản dị từ tình yêu làng xóm, quê hương, với đồng bào. Ngày nay, trong thời bình, người thanh niên yêu nước là người thanh niên biết đi đầu gương mẫu trong mọi việc, như Bác Hồ đã nói: "Thanh niên phải có tinh thần gan dạ và sáng tạo, cần phải có chí khí hăng hái và tinh thần tiến lên vượt mọi khó khăn gian khổ để tiến mãi không ngừng". Dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, người thanh niên yêu nước cũng phải sống xứng đáng với truyền thống vẻ vang của dân tộc. Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập hiện nay, đất nước đang đứng trước những thời cơ, thuận lợi cũng như những thách thức, vì vậy mà trách nhiệm của Thanh niên càng lớn. Tương lai của đất nước, của dân tộc đang nằm trong tay thế hệ trẻ. Việt Nam của chúng ta có sánh vai được với cường quốc năm châu hay không? Tất cả đang trông chờ vào ý chí, nghị lực, sự cống hiến của tuổi trẻ, tất cả đang được quyết định bởi những việc làm, những hành động cụ thể của tuổi trẻ hôm nay. Và chúng ta không thể quên lời căn dặn thiết tha của Bác Hồ: "Thanh niên ta có vinh dự to thì càng có trách nhiệm lớn. Để làm tròn trách nhiệm, thanh niên ta phải nâng cao tinh thần làm chủ tập thể, trừ bỏ chủ nghĩa cá nhân”.

Có thể thấy rằng thế hệ trẻ hôm nay, có rất nhiều cách để thể hiện lòng yêu nước chân chính của mình. Cố gắng học tập tốt, rèn luyện tốt, hoàn thành nhiệm vụ học tập của mình hay tham gia nghiên cứu khoa học, đó là yêu nước; tự giác thực hiện chính sách, pháp luật, tôn trọng kỷ cương, đó cũng là yêu nước. Lựa chọn được một nghề nghiệp phù hợp với bản thân mình, gắn bó và cống hiến hết mình vì công việc, đó là yêu nước. Lao động tích cực, hăng hái, làm giàu chính đáng, đó là yêu nước. Có khi là việc nhỏ như không vứt rác bừa bãi, không tàn phá môi trường, không hủy diệt muông thú. Và thậm chí, nói một câu tiếng Việt đúng ngữ pháp, văn cảnh, thể hiện sự tự tôn với ngôn ngữ, văn hóa của dân tộc mình, cũng là biểu hiện của lòng yêu nước. Những việc làm không chỉ thể hiện ý thức công dân của mỗi người, mà còn là trách nhiệm xã hội, và thông qua đó, thế hệ trẻ chúng ta thể hiện lòng yêu quê hương, xứ sở của mình một cách sinh động nhất, hiệu quả nhất./.