Vitamin A với tăng cường
miễn dịch và tăng trưởng ở trẻ em
Vai trò của
Vitamin A: Vitamin
A là loại tan trong dầu, có tác dụng bảo vệ mắt, chống quáng gà và bệnh
khô mắt, đảm bảo sự phát triển bình thường của bộ xương, răng, bảo vệ niêm mạc
và da, tăng cường sức đề kháng của cơ thể chống lại các bệnh nhiễm khuẩn.
Chức năng của Vitamin
A:
·
Tham
gia chức năng thị giác, sự có mặt của vitamin A là một phần không thể thiếu đối
với việc đảm bảo thị giác của con người.
·
Duy
trì cấu trúc bình thường của da và niêm mạc, biệt hoá tế bào, nó được coi như
một hormon (hormone-like).
·
Đáp
ứng miễn dịch, do hoạt động đặc hiệu lên các tế bào của cơ thể, vitamin
A tham gia tích cực vào sức chống chịu bệnh tật của con người.
·
Tạo
máu: Cơ chế vẫn còn chưa rõ, nhưng người ta thấy rằng thiếu vitamin A liên
quan chặt chẽ với thiếu máu do thiếu sắt, có thể thiếu vitamin A đã gây
cản trở hấp thụ, vận chuyển, dự trữ sắt.
·
Tăng
trưởng: Retinoic acid đóng vai trò như một hormone (hormone-like)
trong điều chỉnh sự lớn và phát triển của các mô trong hệ cơ -xương.
·
Chống
lão hoá: Vitamin A kéo dài quá trình lão hoá do làm ngăn chặn sự
phát triển của các gốc tự do.
·
Chống
ung thư: hoạt động kìm hãm các gốc tự do cũng dẫn đến ngăn chặn được một số
bệnh ung thư. Vitamin A trong dầu cá không có tác dụng phòng ngừa ung thư. Chỉ
có thành phần tiền vitamin A trong rau củ, trái cây mới có khả năng phòng bệnh.
·
Ảnh
hưởng của thiếu vitamin A: Gây bệnh khô mắt, khô giác mạc, nhuyễn
giác mạc dẫn đến hậu quả sẹo giác mạc và mù vĩnh viễn; Thoái hoá, sừng hoá các
tế bào biểu mô, giảm chức năng bảo vệ cơ thể; Giảm khả năng miễn dịch, tăng tỷ
lệ bệnh tật và tử vong ở trẻ em; Làm cho trẻ chậm tăng cân, tăng chiều cao.
Thiếu vitamin A sớm ảnh hưởng tới phát triển trí tuệ của trẻ khi đến tuổi đi
học.
·
Nguồn
thực phẩm giàu vitamin A
·
Thức
ăn có nguồn gốc động vật có nhiều vitamin A hay retinol tốt nhất. Vì gan là nơi
dự trữ vitamin A, nên gan có thành phần retinol cao nhất. Chất béo từ thịt và
trứng cũng chứa một lượng vitamin A đáng kể.
·
Nguồn
tiền vitamin A - carotenoid thường là từ một số sản phẩm động vật như
sữa, kem, bơ và trứng. Các thức ăn nguồn gốc thực vật có nhiều tiền
vitamin A như các loại củ quả có màu vàng/đỏ, các loại rau màu xanh sẫm, và
các loại dầu ăn. Theo các nghiên cứu gần đây, khi vào cơ thể tiền vitamin A sẽ
được chuyển thành vitamin A (theo tỷ lệ 12:1 đối với hoa quả chín và 22-24: 1
đối với rau xanh).
Làm gì để phòng ngừa
thiếu vitamin A
Để phòng ngừa thiếu vitamin
A, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nên được bú sữa mẹ vì sữa mẹ rất giàu vitamin A, đặc
biệt là sữa non. Bà mẹ cũng cần uống vitamin A liều cao (200.000 IU) bổ sung
ngay sau sanh để bảo đảm sữa mẹ có đủ vitamin A cho trẻ. Đối với trẻ dưới 6
tháng nhưng không bú mẹ cũng cần được bổ sung vitamin A tại trạm y tế với liều
duy nhất 50.000 IU vitamin A.
Trẻ 6-36 tháng tuổi đều phải
được bổ sung vitamin A liều cao mỗi 6 tháng (vào ngày 1-2 tháng 6 và 1-2 tháng
12) tại các điểm uống vitamin A. Trẻ dưới 5 tuổi có nguy cơ thiếu vitamin A như
trẻ bị suy dinh dưỡng, trẻ bị sởi, hoặc bệnh nhiễm trùng tái đi tái lại, tiêu
chảy kéo dài… cũng cần được uống vitamin A liều cao.
Chế độ ăn nên có đủ thực phẩm
giàu vitamin A. Sử dụng thực phẩm giàu vitamin A nên kèm với chế độ ăn có đủ
chất béo trong khẩu phần để vitamin A hấp thu được dễ dàng.