b) Tưới nước
Mặc dù là cây chịu hạn
nhưng trong điều kiện nắng hạn kéo dài mà không tưới nước, cây thanh long sẽ
mất sức, sinh trưởng kém, giảm khả năng ra hoa, đậu quả và năng suất.
Trên các chân đất phèn
như ở Long An và Tiền Giang, do mực nước ngầm cao, mùa mưa hầu như không cần
tưới và mùa khô chỉ tưới với cường độ thấp, tùy theo ẩm độ và kết cấu của đất,
3 - 7 ngày tưới một lần. Hiện nay, vụ quả nghịch tạo ra từ việc thắp đèn thường
rơi vào giai đoạn cuối mùa mưa, đầu mùa khô, cần phải chủ động nước tưới cho
vườn để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.
Riêng ở Bình Thuận, giai
đoạn tưới nước kéo dài từ tháng 11 đến tháng 5 dương lịch, nằm trong mùa khô
nên việc lựa chọn địa điểm thiết lập vườn cần phải chú ý đến nguồn nước tưới.
c) Tủ gốc
Tủ gốc giúp cho cây giữ ẩm, hạn chế cỏ dại, bổ sung chất hữu cơ
cho đất và góp phần khắc phục được hiện tượng thiếu nước tưới cho vùng trồng thanh long, nhất là ở những vùng có mùa
khô hạn kéo dài. Sử dụng rơm, mụn dừa, cỏ khô, bèo lục bình để tủ quanh gốc
hoặc phủ trên toàn mặt liếp.
Cũng có thể kết hợp tiến
hành tủ gốc cho thanh long ngay sau khi bón phân hữu cơ để tránh được sự phân
huỷ nhanh lượng mùn trong phân dưới ánh nắng trực tiếp.
d) Tỉa cành, tạo tán
Sau trồng 2 - 3 tuần,
khi cây đã ra nhiều chồi, tiến hành tỉa bỏ những chồi yếu, nhỏ, nhánh nảy ngang
(nhánh tai chuột), chỉ để lại 2 - 3 chồi có bẹ to, khoẻ, cho leo lên giàn trụ
để tạo tán sau này.
- Uốn cành: Khi cành dài vượt khỏi đỉnh trụ khoảng
30 - 40 cm tiến hành uốn cành nằm xuống đỉnh trụ. Nên thực hiện vào lúc trưa
nắng, khi đó cành mềm dễ uốn cong xuống, có thể dùng dây ni lông hoặc dây vải
để buộc lại để tạo tán cây hình dù. Biện pháp này còn giúp cây mau ra chồi mới.
- Tỉa cành: Từ năm thứ 2 trở đi, tiến hành tỉa
nhẹ, đồng thời tạo tán và định hình cho cây, loại bỏ các cành đã cho quả, nằm
khuất bên trong, đến cuối năm thứ 3 mỗi trụ để lại khoảng 100 cành.
Có 3 cách tỉa cành cho
thanh long giai đoạn kinh doanh là tỉa đau, tỉa lựa và tỉa sửa cành.
+ Tỉa đau: Thực hiện sau đợt thu hoạch quả
(trái) hoặc ngay trước đợt thu cuối cùng (khoảng tháng 8 hoặc đầu tháng 9). Tỉa
bỏ 2/3 số cành già, cành ốm yếu và sâu bệnh nằm khuất bên trong tán, chỉ giữ
lại những cành tốt (khoảng 60% tổng số cành trước khi tỉa). Dùng liềm hoặc dao
chặt 3/4 chiều dài cành cần tỉa bỏ (cách gốc cành 30 cm). Tiếp đó, khi các tượt
non đã nảy ra từ phần gốc cành giữ lại, chọn để lại 1 - 2 chồi mới, khỏe, mọc
cách xa nhau, các chồi còn lại tỉa bỏ.
Ưu điểm: dễ thực hiện,
nhanh, ít tốn kém thời gian và công lao động. Nhược điểm: sau nhiều năm các gốc
cành chừa lại sau tỉa sẽ chồng lên nhau và làm cho bụi thanh long bị đôn cao
lên.
+ Tỉa lựa: Thường xuyên kiểm tra vườn, tỉa bỏ
các cành yếu, cành bị sâu bệnh bằng dao hoặc liềm để tập trung dinh dưỡng nuôi
cành tơ và quả.
Ưu điểm: Tạo được khung
tán cân đối, thông thoáng trụ, không bị đôn cao. Nhược điểm: tốn nhiều công lao
động.
+ Tỉa sửa cành: Tỉa bỏ những cành mới ra, cành mọc
lòa xòa chiếm lối đi trên các cành mẹ (cành sừng trâu) đã ra quả, chỉ để lại 1
- 2 cành con cách xa nhau và phân bố đều trên 1 cành mẹ để tập trung dinh dưỡng
nuôi quả.
Trong quá trình sinh
trưởng và phát triển, cành nhánh có thể mọc lệch, tập trung về một bên, vì vậy
thường xuyên sắp xếp lại cho đều về các hướng, đảm bảo thu nhận ánh sáng tốt
trên toàn cây.
Thường xuyên kiểm tra
sau các đợt thu quả, cắt ngắn các cành phát triển quá dài để không cho các trái
ở đầu mút tiếp xúc với mặt đất (vết cắt cách mặt đất khoảng 40 cm).
e) Tỉa nụ, quả
Sau khi nhú 5 - 7 ngày,
tiến hành tỉa bỏ các hoa dị dạng, bị sâu bệnh và tỉa bớt trên những cành có quá
nhiều hoa, để lại những hoa phát triển tốt, mọc cách xa nhau.
5 - 7 ngày sau khi nở,
tiến hành tỉa quả, mỗi cành chỉ để lại 1 - 2 quả phát triển tốt, không sâu
bệnh. Nếu để quá nhiều quả trên cành, kích thước quả nhỏ, không đáp ứng yêu cầu
của thị trường.
f) Làm cỏ
Trên đất phèn, đất
thường xuyên ẩm có rất nhiều loại cỏ và rất khó trị như cỏ tranh, cỏ ống, cỏ
chỉ… Vì vậy muốn bớt cỏ và giảm bớt công chăm sóc về sau, trước khi lên vườn
nên áp dụng biện pháp phòng trừ cỏ tổng hợp, vào mùa nắng phải cày bừa và phơi
đất kỹ trước khi lên liếp trồng.
Thời gian đầu sau khi
trồng thanh long có thể trồng xen cây ngắn ngày vừa tăng thu nhập vừa trừ được
cỏ dại. Ngoài ra, cũng có thể kết hợp thuốc trừ cỏ với làm cỏ thủ công.
8. Xử lý ra hoa trái vụ
Thanh long là cây ngày
dài, chỉ ra hoa trong điều kiện số giờ chiếu sáng trên 12 giờ/ngày, tập trung
từ tháng 5 đến tháng 9 dương lịch (vụ thuận hay chính vụ). Từ tháng 9 đến tháng
3 dương lịch năm sau, số giờ chiếu sáng trong ngày ngắn, muốn thanh long ra hoa
kết quả (nghịch vụ hoặc trái vụ), phải sử dụng ánh sáng đèn để thắp sáng vào
ban đêm, điều khiển thời gian có quả theo ý muốn.
Chỉ thực hiện việc thắp
đèn ở vườn cây trên 2 năm tuổi và chỉ nên áp dụng tối đa 2 lần chong
đèn/trụ/năm, với số giờ thắp đèn/đêm là 8 - 10 giờ.
- Thời gian thắp đèn:
Trong khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 3 năm sau, có thể tiến hành thắp
đèn vào 1 trong 3 giai đoạn như sau:
+ Giai đoạn 1: Sau khi kết thúc vụ chính. Việc thắp đèn ở giai
đoạn này khá thuận lợi do nhiệt độ ban đêm vẫn còn ở mức khá cao (25 - 260C), số đêm thắp/đợt khoảng 12 - 15 đêm,
khoảng cách mắc giữa hai bóng đèn là 3 m.
+ Giai đoạn 2: Khoảng
tháng 11 đến tháng 1 dương lịch. Đây là giai đoạn nhiệt độ ban đêm thường thấp
nên số đèn cần nhiều hơn, khoảng cách mắc giữa hai bóng ngắn hơn (1,5 - 1,8 m)
+ Giai đoạn 3: Khoảng
tháng 2 dương lịch đến giáp với chính vụ, số đèn và khoảng cách giữa các bóng
tương tự ở giai đoạn 1.
- Lựa chọn đèn: Sử dụng
các loại đèn compact 20 - 23 W có ánh sáng vàng hay ánh sáng đỏ, có khả năng
chống ẩm, vừa tiết kiệm được điện năng vừa nâng cao hiệu quả xử lý ra hoa.
- Cách treo bóng đèn và
thời gian chiếu sáng: Chỉ xử lý tối đa 2 lần thắp đèn/ trụ/năm.
+ Chong ngã tư: Bóng
được mắc ở khoảng giữa 2 hàng, khoảng cách giữa 2 bóng là 3 m, vị trí mắc bóng
giữa 4 trụ, với chiều cao bóng so với mặt đất khoảng 1,1 - 1,2 m.
+ Chong ngã hai: Bóng
được mắc ở khoảng giữa 2 hàng, khoảng cách mắc giữa 2 bóng là 3 m, vị trí mắc
bóng giữa 2 trụ, với chiều cao bóng so với mặt đất khoảng 1,1 - 1,2 m.
+ Chong mé: Bóng được
mắc ở khoảng giữa 2 hàng, bỏ 1 hàng và nhắc lại ở hàng kế tiếp. Vị trí mắc bóng
và khoảng cách bóng đến mặt đất tương tự như 2 cách trên.
- Chăm sóc sau khi rút
đèn:
+ Tưới nước: Nên tưới
nước sau khi rút đèn khoảng 2 ngày, khoảng cách giữa 2 lần tưới gần hay xa tuỳ
vào điều kiện khí hậu của từng vùng, trung bình khoảng 3- 4 ngày tưới 1 lần.
+ Vuốt tai: Thường được
thực hiện trước khi thu hoạch 5 ngày bằng hợp chất GA3 20T (1 viên) + thiên
nông (20 g) + miracle gro (20 g) + 200 ml nước.
Nguồn: sưu tầm theo
khuyennongvn.gov.vn