Anh em ở gần Bác cho
biết, dù trong kháng chiến ở Việt Bắc, hay khi đã về Hà Nội, kể cả trong những
năm chống Mỹ cứu nước, hễ đi công tác xa hay gần, nhất định là Bác
"bắt" mang cơm đi theo. Khi cơm nắm, độn cả ngô, mì, khi bánh mì với
thức ăn nguội. Chỉ có canh là cho vào phích để đến bữa, Bác dùng cho nóng.
Nhớ lần về thăm tỉnh
Thái Bình, Tỉnh ủy và Uỷ ban nhân dân cố nài Bác ở lại ăn cơm. Bác nói:
"Đi thăm tỉnh lụt còn ăn uống nỗi gì". Nói xong, Bác lại thương cán
bộ vì đã có cơm sẵn. Bác gọi đồng chí cảnh vệ đưa cơm nắm thức ăn mặn của Bác
đến và bảo:
- Mời đồng chí Bí thư và
Chủ tịch đến ăn cơm với Bác. Còn chú và bác sĩ sang mâm kia ăn cơm với cán bộ
tỉnh.
Thường là đi công tác,
đến bữa, Bác cho dừng xe, chọn nơi vắng, mát, sạch, Bác cháu mang cơm ra ăn.
Làm việc xong, Bác chọn giờ ra về để kịp ăn cơm "ở nhà". Nếu không,
lại có cơm nấu bữa thứ hai mang theo. Chỉ khi nào đi công tác lâu Bác mới chịu
"ăn" cơm ở địa phương. Bao giờ Bác cũng dặn "chủ nhà":
- Đoàn Bác đi có từng
này người. Nếu lược, chỉ ăn từng này, từng này...
Dù không nghe lời Bác,
chủ nhà dọn "cỗ" ra, Bác cũng có cách riêng của Bác. Bác nói với anh
em:
- Bác cháu ta chỉ ăn hết
món này, món này thôi. Còn món này để nguyên.
Nhà chủ thiết tha mời
Bác dùng thử món "cây nhà lá vườn", Bác cũng chỉ gắp vào bát anh em
và bát mình mỗi người một miếng rồi lại xếp ngay ngắn đĩa thức ăn ấy, kiên
quyết để ra ngoài mâm, người ngoài nhìn vào thấy đĩa thức ăn vẫn như nguyên
vẹn. Bác nói với cán bộ:
- Người ta dọn ra một
bữa sang, Bác cháu mình có khi cũng chẳng ăn đâu, chẳng ăn hết. Nhưng đi rồi để
lại cái tiếng: Đấy, Bác Hồ đến thăm cũng làm cơm thế này, thế nọ, cũng điều
đồng người này, người nọ từ giao tế sang, mất thời gian... Cứ ăn no rồi đến làm
việc.
Trích trong Bác Hồ - con người và phong cách ,
Sđd, t.4, tr.27-29.
Trọng
Nguyên
Nguồn:
(Nxb Chính
trị quốc gia)