Ở thành phố Boston thuộc
bang Massachussetts (Mỹ) có một khách sạn đã đi vào lịch sử với biết bao sự kiện
từ hơn một thế kỷ nay. Khi chúng tôi, những phóng viên tháp tùng Thủ tướng thăm
chính thức Hoa Kỳ vừa đến, ông chủ khách sạn đã khoe rằng, chỉ còn ít ngày nữa
là Omni Parker House kỷ niệm 150 năm ngày sinh của mình.
Kể từ khi nó được xây dựng, trải qua bao thăng trầm và va đập
với thiên nhiên, tòa nhà tọa lạc trên đường School, thành phố Boston, đã được sửa
chữa nâng cấp; giờ đây không đơn thuần chỉ là một khách sạn sang trọng mà còn
là một trong những di tích lịch sử nằm dưới chân đồi Beacon ở thành phố Boston.
Nhiều hạng mục đã được cải tạo và xây mới, duy chỉ có một gian bếp nhỏ nằm dưới
tầng hầm của tòa nhà thì dường như vẫn giữ nguyên.
Nói xong, người quản lý khách sạn dẫn chúng tôi và giới thiệu
từng kỷ vật hiện vẫn còn lưu giữ trong gian bếp ấy, rồi bằng giọng trầm tĩnh và
sự ngưỡng mộ, ông nói tiếp: "Đó là những kỷ vật gắn liền với hoạt động của
một người thanh niên yêu nước đến từ Việt Nam vào những năm đầu của thế kỷ XX;
người mà sau này đã trở thành vị Chủ tịch nước đầu tiên của đất nước các bạn -
Chủ tịch Hồ Chí Minh".
Đến thăm Omni Parker House vào những ngày này, du khách được
như hòa mình trong không gian của thành phố Boston cổ kính, thanh bình và ấm áp
với những bức tường gỗ sồi sơn màu nâu sẫm, những tay nắm cửa màu ánh đồng. Ở
đây, người ta cũng dễ dàng cảm nhận được hơi thở của thời gian lắng đọng bên những
chiếc đèn chùm cổ bằng pha lê, những chiếc bàn ăn bằng đá mài.
Qua những pho tượng, bức ảnh treo trên các bức tường, người
ta dễ dàng nhận ra rằng, nơi đây đã từng là địa điểm hội tụ của nhiều thế hệ
nhà văn, nhà thơ nổi tiếng của Mỹ; trong số đó có nhà thơ Ralple Waldo Emerson…
Omni Parker House cũng là nơi chứng kiến nhiều cuộc đàm thoại,
cuộc gặp gỡ tay đôi của các chính trị gia đến từ nhiều quốc gia trên thế giới.
Và cũng chính tại nơi đây, dòng họ John F.Kennedy đã đặt đại bản doanh để mở cuộc
vận động tranh cử Tổng thống Mỹ vào những năm đầu của thập kỷ 60, thế kỷ XX.
Omni Parker House còn là nơi trú ngụ của danh nhân người Mỹ,
Maicoln Little (Milcolm X), một nhà hoạt động chống nạn phân biệt chủng tộc nổi
tiếng. Trước đó vào những năm 1940 - 1950, ông đã từng làm nhân viên hầu bàn tại
khách sạn. Đến giữa thập niên 1980 - 1990, Denyce Graves, một trong những nữ ca
sỹ được nhiều người yêu thích cũng đã từng là người trực điện thoại ca đêm tại
đây. Ngày nay, bà vẫn là ngôi sao opera giọng nữ trung hàng đầu thế giới.
Trên trang web www.Hotle-Online.com của tổ chức quốc gia những khách sạn được tín nhiệm
trong lịch sử Hoa Kỳ, tác giả Mary Billingsley đã viết một bài về khách sạn
Omni Parker House, trong đó có những chi tiết: "Trong suốt thời gian dài của
những năm đầu thế kỷ XX, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sống và làm việc tại tiệm bánh
của Omni Parker House. Cũng trong thời gian này, Người còn theo học tại Viện
Công nghệ Massachussetts (MIT)".
Đoạn cuối của bài viết này còn ghi rõ: "Ngày ấy, người
thợ bánh mang chí tiến thủ đạp tuyết giữa mùa đông giá lạnh ở Boston, ngày ngày
đi bộ mấy dặm đường để đến Trường MIT gần bờ sông Charler".
Được biết, cũng trong thời gian này, Viện MIT được thành lập
tại Cambridge, TP Boston cùng với Trường Đại học Harvard, đây là một trường đại
học lâu đời nhất ở Boston. Theo thời gian nó đã trở thành một trong những trường
đại học có uy tín và truyền thống đáng nể ở Hoa Kỳ và trên toàn thế giới. Chỉ
trong 6 thập niên trở lại đây, trường đã có 59 thành viên được nhận giải thưởng
Nobel. Trong đó có 26 giải thưởng về vật lý, 11 về hóa học, 12 về kinh tế, 8 giải
về lĩnh vực y học - sinh lý học và 2 giải Nobel về hòa bình.
Trong cuốn sách lịch sử của Omni Parker House cũng ghi dấu ấn
về một niềm vinh dự của khách sạn này, đó là quãng thời gian mà Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã từng sống tại Boston, từng là người đầu bếp chuyên làm bánh từ những
năm tháng đầu tiên trong cuộc hành trình của Người đi tìm đường cứu nước.
Tiểu sử Chủ tịch Hồ Chí Minh ghi, Người ra nước ngoài ngày
3/6/1911, làm nhiều nghề, tham gia nhiều cuộc vận động cách mạng của nhân dân
nhiều nước khác nhau trên các châu lục, đồng thời không ngừng đấu tranh cho độc
lập tự do của dân tộc mình.
Theo nhà sử học Dương Trung Quốc thì đến năm 1915, đã có những
tài liệu xác nhận sự lưu trú của Bác Hồ tại TP Boston, bang Massachussetts, Hoa
Kỳ; mà vị trí thuận tiện của Omni Parker House là nơi Người tìm đến. Bởi nó nằm
ngay vị trí của con đường mòn nổi tiếng mang tên Tự Do xưa kia, chỉ cách bốn
tòa nhà, qua 2 con đường là đến bến cảng Boston, bến đỗ của nhiều con tàu đủ
các quốc tịch từ khắp nơi trên thế giới.
Cũng là những chi tiết về Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong quyển
sách nhỏ viết về khách sạn này xuất bản năm 2001, nữ nhà văn, nhà báo của tờ
Boston Globe, bà Susan Wilson viết: "Thật thú vị để lưu ý rằng, một nhà
cách mạng trứ danh là lãnh tụ Hồ Chí Minh của Việt Nam đã từng dành thời gian
làm việc như một người thợ nướng bánh tại tiệm bánh ngọt của Omni Parker House
từ năm 1911 đến năm 1913. Vị đầu bếp đặc biệt ấy đã đem đến niềm vinh dự cho
nơi này…".
Đến thăm gian bếp dưới tầng hầm, nơi Bác làm việc là một căn
phòng nhỏ độ trên dưới 20m2, chúng tôi nhìn thấy trần nhà chi chít những ống dẫn
và xả khí đốt. Không khí ngột ngạt với bốn bức tường màu vàng nhạt bao quanh
dãy kệ bánh và miệng lò nướng. Giữa phòng là một chiếc bàn dài bằng đá trắng
xám, trông giống đá hoa cương, trên có đặt một khuôn ép bánh to cùng những chậu
bột bánh, cạnh những chiếc bánh đang nhồi dở. Chiếc bàn đã bị vỡ một mảnh bằng
bàn tay ở góc phải trong cùng, dấu vỡ đã hơn trăm năm không còn cạnh sắc nữa.
Theo lời ông David W.Richie, Giám đốc kinh doanh và tiếp thị
của khách sạn Omni Parker House thì ngày xưa, Bác Hồ từng làm việc trên chiếc
bàn đá này. Để bày tỏ tình cảm và sự ngưỡng mộ đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh,
ban quản lý khách sạn vẫn trân trọng lưu giữ, sử dụng chiếc bàn từ ngày ấy đến
giờ.
Mời chúng tôi nếm thử chiếc bánh vàng ươm mới ra lò, David bảo,
đó là loại bánh Bác Hồ từng làm khi xưa. Trước cử chỉ của ông, một vài người
trong số chúng tôi chợt ứa nước mắt khi hình dung một cảnh đầu bếp với thân
hình mảnh khảnh đã vượt nửa vòng trái đất đến đây và chấp nhận một cuộc sống cực
nhọc mà lòng luôn canh cánh nỗi niềm vận mệnh dân tộc mình.
Dừng chân tại dãy hành lang hẹp từ gian bếp đến chân cầu
thang tầng hầm, tôi bảo với David rằng mình tiếc vì khó có thể đem một cái bánh
về Việt Nam làm kỷ niệm. David nói, đã bao nhiêu lần đưa những vị khách người
Việt và cả người nước ngoài xuống thăm gian bếp ấy. Mỗi lần như thế anh đều
mang cảm xúc bồi hồi.
Ạnh bảo: "Chúng tôi vẫn sẽ mãi trân trọng lưu giữ hiện
trạng và hiện vật nơi này như duy trì một niềm tự hào của chúng tôi mà không một
nơi nào khác trên nước Mỹ này có được". Còn chúng, một cảm giác trào dâng,
thời gian như đọng lại, vầng sáng ý chí vẫn mãi ngời tỏa trong tâm thức bao người.
Sử sách cũng ghi rằng, thời gian sống và làm việc ở Hoa Kỳ
cũng là thời gian mà Bác Hồ đã nghiên cứu lịch sử, tính cách cũng như các phong
tục tập quán, truyền thống văn hóa dân tộc và cộng đồng nước Mỹ. Người cảm kích
và trân trọng cuộc đấu tranh vì độc lập tự do và thống nhất đất nước của nhân
dân Mỹ.
Còn nhớ, trong thời gian xảy ra cuộc chiến tranh Thế giới thứ
II, Hồ Chí Minh và phong trào cách mạng do người sáng lập đã đứng về phía đồng
minh (gồm Liên Xô, Mỹ và Anh) chống chủ nghĩa phát xít, tích cực hợp tác với
các nhóm sỹ quan Hoa Kỳ để bàn các giải pháp chống phát xít Nhật.
Sau này, trong cuốn "Tại sao Việt Nam", A.Patti đã
viết: "Ông Hồ là một người thông minh, thấu hiểu những vấn đề của đất nước
mình, một con người biết điều và tinh tế. Tôi cũng cảm thấy có thể tin cậy ông
như một người bạn đồng minh chống người Nhật. Tôi biết mục tiêu cuối cùng của
ông là giành được sự ủng hộ của người Mỹ với sự nghiệp của nước Việt Nam tự do
và thấy rằng ước muốn ấy không trái ngược với chính sách của Mỹ. Từ một quan điểm
thực tiễn, ông Hồ và Việt Minh hiện ra như một câu giải đáp cho vấn đề trước mắt
của tôi là tiến hành các hoạt động ở Đông Dương".
Sau Cách mạng Tháng Tám thành công, nước nhà độc lập, trong bản
tuyên ngôn độc lập do Bác Hồ viết và đọc tại lễ độc lập ở Quảng trường Ba Đình,
Hà Nội (2/9/1945), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trích dẫn một số câu trong bản Tuyên
ngôn độc lập của nước Mỹ, đề cập đến quyền sống, quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh
phúc của mọi người và coi đó là quyền bất khả xâm phạm.
Những năm sau đó, cũng chính Bác Hồ của chúng ta đã nhiều lần
viết thư gửi tới các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ bày tỏ nguyện vọng của chính phủ và
nhân dân Việt Nam muốn phát triển quan hệ với chính phủ và nhân dân Mỹ. Tuy
nhiên như lời nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Văn Bàng thì suốt chiều dài lịch
sử từ khi đó, có nhiều cơ hội để thiết lập và phát triển quan hệ ngoại giao giữa
hai nước đã bị bỏ lỡ và hậu quả là dẫn đến cuộc chiến tranh kéo dài trong nhiều
năm. Song vào giữa những năm 90 của thế kỷ XX, trước bối cảnh mới của quốc tế
và khu vực, quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ đã được thúc đẩy.
Ngày 12/7/1995, hai nước đã chính thức thiết lập quan hệ ngoại
giao trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau, bình đẳng và hợp tác cùng có lợi. Tiếp đó
là những chuyến thăm ở cấp cao của lãnh đạo hai nước những năm gần đây đã mở ra
một chương mới nâng cao tầm hợp tác quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ theo hướng ổn
định và phát triển lâu dài trên nhiều lĩnh vực, vì lợi ích nhân dân
hai nước
Sưu tầm