Ở xứ nhiệt đới như Việt
Nam, môi trường sinh sống và tập tục ăn uống vô cùng đa dạng, vấn đề lây nhiễm
các loại ký sinh trùng là khó tránh khỏi. Trong đó, nhiễm giun đũa khá thường gặp,
đặc biệt là trẻ nhỏ. Triệu chứng bệnh giun đũa đa dạng, dễ nhầm lẫn với các bệnh
lý khác. Vậy nên những hiểu biết về vấn đề này là vô cùng cần thiết để bảo vệ sức
khỏe cho bản thân và cả gia đình.
I. Nguyên nhân gây bệnh giun đũa:
- Giun đũa có tên
khoa học là Ascaris lumbricoides. Khác với các loài ký sinh trùng
khác, đây là loại giun có kích thước khá lớn, như một con giun cái trưởng thành
có chiều dài từ 20 đến 25 cm, giun đực là từ 15 đến 17cm. Giun có màu sắc trắng
hay hồng, phần thân tròn còn phần đầu và phần đuôi thì thon nhọn. Vị trí ký
sinh của giun đũa là ở ruột non của người.
-Khi giun đũa cái đẻ trứng, nếu rơi vào trong đất,
sau khoảng hai tuần, trứng giun sẽ phát triển thành ấu trùng giun. Nhiệt độ môi
trường bình thường là vô cùng thuận lợi để ấu trùng giun tiếp tục vòng tuần
hoàn. Trứng giun chỉ bị tiêu diệt với nhiệt độ từ trên 60 độ C. Chính thói quen
đi chân đất, tiếp xúc môi trường bên ngoài mà không có dụng cụ, phương tiện bảo
vệ, không vệ sinh tay sạch sẽ... là nguyên nhân gây bệnh giun đũa.
- Trẻ em cũng
thường dễ bị nhiễm giun hơn người lớn, trẻ ở nông thôn cũng có tỷ lệ nhiễm giun
cao hơn trẻ ở thành thị. Do trẻ nhỏ thường chưa có ý thức vệ sinh cá nhân, hay
đi chân trần, cho tay vào miệng, nuôi dưỡng trong môi trường nhà trẻ... nên đây
là điều kiện dễỞ các
vùng nông thôn, mặc dù đã có nhiều khuyến cáo, tập quán ăn rau sống, dùng phân
tươi bón rau vẫn còn tồn tại. Trứng giun thải ra trong phân không được loại trừ
dù cho có rửa rau kỹ lưỡng nhiều lần. Con đường lây nhiễm tạo thành vòng luẩn
quẩn.
2. Triệu chứng bệnh giun đũa:
- Ở trẻ
em, triệu chứng có thể là trẻ bị rối loạn tiêu hóa kéo dài, suy dinh dưỡng, còi cọc,
cân nặng chậm phát triển.
- Nếu có
quá nhiều giun trong ruột, trẻ sẽ có biểu hiện của tắc ruột. Cụ thể là trẻ bị đau bụng quặn từng
cơn kèm chướng bụng, táo bón. Nếu giun từ ruột non đi qua ống mật sẽ gây tắc
mật, viêm đường mật, sỏi đường mật, giun xuống ruột thừa gây viêm ruột thừa
cấp.
- Nếu
giun đi lạc chỗ lên phổi, người bệnh có thể đến khám vì lý do khò khè, khó thở
mạn tính hay biểu hiện cấp tính như đau ngực dữ dội, ho khan, sốt cao.
- Một số
trường hợp hiếm gặp là thấy được giun sống chui ra từ phân khi trẻ đi tiêu hay
bắt gặp giun chui ra từ miệng, mũi khi trẻ ngủ hay ho, sặc.
- Trẻ bị rối loạn tiêu hóa kéo dài, suy dinh
dưỡng, còi cọc và trẻ bị đau bụng quặn từng cơn kèm chướng bụng là những biểu
hiện của bệnh giun đũa
3. Cách phòng chống nhiễm giun đũa:
- Để
phòng chống nhiễm giun đũa, cũng như các loại ký sinh trùng khác nói chung,
không có biện pháp nào hiệu quả hơn là thực hành vệ sinh sạch sẽ.
·
Vệ sinh
tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, lau dọn nhà cửa, vật dụng, đồ chơi của
trẻ thường xuyên với nước sát trùng.
·
Luôn ăn
thức ăn đã nấu chín, nước đun sôi để nguội.
·
Hạn chế
ăn rau sống; nếu cần, nên rửa rau kỹ lưỡng nhiều lần với nước rửa rau chuyên
dụng.
·
Không đi
chân trần; nếu làm vườn, dọn rác, cây cỏ, cần đi ủng, mang khẩu trang, găng
tay. Không được dùng phân tươi để bón rau, bón cây.
·
Đối với
nhà vệ sinh, cống rãnh thoát nước, cần thường xuyên quét dọn, xử lý hóa chất
diệt trùng thân thiện môi trường.
·
Đồng
thời, cần có thói quen uống thuốc tẩy giun định kì mỗi sáu tháng cho cả gia
đình. Thuốc có tác dụng không chỉ trên giun đũa và còn giúp diệt trừ các loại
giun sán khác.
Vì vậy,
giữ vệ sinh sạch sẽ, ăn chín uống sôi là việc đơn giản nhất để phòng tránh
nhiễm giun, bảo vệ sức khỏe của bạn.