Khi nói đến công dụng của vải người ta thường chỉ nhắc đến cùi vải, hiếm ai nhắc đến hạt vải.

Vải, hạt vải là loại trái ngon, lại là thứ “dược thực lưỡng dụng” có công dụng đặc biệt. Đây vừa dùng làm thức ăn vừa là thuốc chữa bệnh. Trên thực tế, hạt vải là vị thuốc đã được sử dụng trong dân gian.

Theo Đông y, hạt vải có tên lệ chi hạch; còn gọi là lệ nhân, đại lệ hạch,... Trong sách thuốc Đông y, hạt vải được xếp vào loại Thuốc lý khí (lý = chỉnh lý, lý khí = chữa trị các chứng bệnh liên quan đến chức năng của khí), cùng với những vị thuốc quen thuộc như hương phụ (củ gấu), trần bì (vỏ quít chín để lâu ngày), thanh bì (vỏ quít xanh), chỉ thực, mộc hương, ô dược,...

Theo Đông y, lệ chi hạch (hạt vải) có vị cam sáp, tính ôn (ấm), vô độc (không độc); quy kinh vào 3 kinh can, vị và thận. Có tác dụng hành khí tán kết, tán hàn chỉ thống.

Trong Đông y cổ truyền, hạt vải dùng để điều trị tinh hoàn sưng đau, đau dạ dày thể can vị bất hòa, thống kinh và sản hậu đau bụng do can uất khí trệ, huyết ứ.

Hạt vải còn có thể sử dụng để chữa trị một số bệnh khác như: Đau dạ dày mạn tính: hạt vải sấy khô, tán mịn, cất vào lọ nút kín để dùng dần. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 6g. Chiêu bằng rượu trắng pha loãng hoặc nước ấm.

Phòng sỏi mật: hạt vải và hạt quít - mỗi thứ 20g, trần bì 10g, hồng táo 2 trái, nước 3 bát, đun sôi, uống thay trà trong ngày.

Theo GS Đỗ Tất Lợi, hạt vải có tác dụng tán hàn, thấp kết khí, là thuốc chữa âm nang sưng đau (thoát vị). Còn dùng để chữa ỉa chảy ở trẻ em. Ngày dùng từ 4 đến 8g dưới dạng bột hay sắc uống.

Lương y gợi ý một số bài thuốc chữa tinh hoàn sưng đau như sau:

Bài 1: Hạt vải thiêu tồn tính, nghiền mịn; Ngày uống 3 lần, mỗi lần 4 - 6g; chiêu thuốc bằng rượu trắng hoặc nước ấm.

Bài 2: Hạt vải, trần bì, hồi hương; ba vị liều lượng bằng nhau, tất cả tán thành bột mịn, trộn đều. Ngày uống 3 lần; mỗi lần uống 4 - 6g, dùng rượu hoặc nước ấm chiêu thuốc.

                                                                                                                  Nguồn st