Kể từ
“Chiếu dời đô” của Vua Lý Thái Tổ năm 1010 đến nay, Thăng Long - Hà Nội đã trải
qua và chứng kiến nhiều thăng trầm lịch sử. Quân, dân Hà Nội, thế hệ sau tiếp
bước thế hệ trước kiên cường tranh đấu, bền bỉ lao động, sáng tạo nền văn hiến
rực rỡ, lập nhiều chiến công hiển hách lưu danh muôn đời. Trong tiến trình lịch
sử phát triển Thủ đô Hà Nội, ngày 10-10-1954 là một mốc son lịch sử, đánh dấu
thất bại hoàn toàn của thực dân Pháp ở Việt Nam, mở ra thời kỳ phát triển mới
của Thủ đô và đất nước.
Cách mạng
Tháng Tám năm 1945 thành công, nhân dân Thủ đô Hà Nội và cả nước không có ước
nguyện nào hơn là được sống trong không khí hòa bình để xây dựng, phát triển.
Nhưng thực dân Pháp dưới sự ủng hộ của đế quốc Mỹ, đã dã tâm cướp nước ta một
lần nữa, gây hấn ở Nam Bộ (23-9-1945) và phát động chiến tranh ra cả nước. Ngày
19-12-1946, hưởng ứng Lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Thà hy sinh tất cả,
chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”, với tinh
thần “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”, quân, dân Hà Nội đã cùng với nhân dân cả
nước nhất tề đứng lên đánh giặc cứu nước.
Với cuộc
chiến đấu 60 ngày đêm vô cùng oanh liệt, Hà Nội đã mở đầu cuộc kháng chiến toàn
quốc, kìm chân và tiêu hao sinh lực địch, tạo điều kiện để cơ quan đầu não và
các lực lượng kháng chiến của ta tạm rút khỏi Hà Nội an toàn, hoàn thành xuất
sắc nhiệm vụ do Trung ương giao. Sau 9 năm chiến đấu ngoan cường, thông minh,
gan dạ, đầy sáng tạo của quân và dân ta, đặc biệt là sau thất bại trong trận
quyết chiến chiến lược tại Điện Biên Phủ năm 1954, thực dân Pháp buộc phải ký
Hiệp định Giơnevơ (20-7-1954) công nhận độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ
của ba nước Việt Nam, Lào, Campuchia; chấp nhận rút quân khỏi miền Bắc Việt
Nam.
Theo Hiệp
định Giơnevơ, Hà Nội nằm trong khu vực tập kết 80 ngày của địch. Biết trước âm
mưu của Pháp lợi dụng thời gian này để phá hoại các cơ sở kinh tế, văn hóa của
ta, lôi kéo người di cư vào Nam, làm cho Hà Nội trở thành trống rỗng, mọi công
việc bị đình trệ. Chúng ta đã chủ động có kế hoạch đề phòng, đấu tranh, đồng
thời chuẩn bị lực lượng về mọi mặt để tiếp quản Thủ đô một cách trọn vẹn.
Dưới sự
lãnh đạo của Trung ương Đảng và trực tiếp là Đảng ủy tiếp quản, các tầng lớp
nhân dân Thủ đô, nòng cốt là công nhân, tự vệ các nhà máy, xí nghiệp, công sở,
đã đấu tranh quyết liệt với địch, bảo vệ gần như nguyên vẹn máy móc, thiết bị,
hồ sơ, nguyên vật liệu; đồng thời đấu tranh chống địch cưỡng ép di cư vào Nam.
Cùng thời gian này, cuộc đấu tranh của ta trên bàn Hội nghị ngoại giao ở Phù Lỗ
cũng giành thắng lợi, buộc thực dân Pháp phải chuyển giao thành phố cho ta theo
đúng nguyên tắc đã quy định tại Hiệp định Giơnevơ.
Đúng 16 giờ ngày 9-10-1954, những tên lính Pháp cuối cùng đã rút qua cầu Long
Biên; quân ta hoàn toàn kiểm soát thành phố. Sáng ngày 10-10-1954, Ủy ban Quân
chính thành phố và các đơn vị quân đội nhân dân gồm cả bộ binh, pháo binh, cao
xạ, cơ giới,... chia làm nhiều cánh lớn đã mở cuộc hành quân lịch sử vào Hà
Nội. Hai mươi vạn nhân dân Thủ đô náo nức trong rừng cờ đỏ sao vàng, với niềm
vui sướng tột độ của những người đã gần 9 năm bị kìm nén dưới gót sắt của giặc
nay được giải phóng, đã đón mừng đoàn quân chiến thắng trở về. 15 giờ chiều
cùng ngày, hàng vạn nhân dân trang nghiêm dự lễ chào cờ do Ủy ban Quân chính tổ
chức với sự có mặt của các đơn vị quân đội nhân dân tham gia tiếp quản thành
phố. Cờ đỏ sao vàng phấp phới tung bay trên đỉnh Cột cờ cổ kính... Cả Hà Nội
rạo rực niềm vui giải phóng, tự hào về sức mạnh hùng hậu kháng chiến, vô cùng
biết ơn Đảng và Bác Hồ kính yêu.
Hà Nội được
giải phóng không chỉ là niềm vui mừng của người dân Thủ đô mà còn là một sự
kiện lịch sử, một ngày hội lớn của nhân dân cả nước và kiều bào ta ở nước
ngoài. Nhân dân các tỉnh, thành phố trong cả nước đều họp mít tinh, liên hoan
chào mừng Thủ đô giải phóng. Bạn bè quốc tế, nhân dân yêu chuộng hòa bình trên
toàn thế giới cùng chia vui, đưa tin và giới thiệu về chiến thắng vang dội của
chúng ta./.
Điểm TTKHCN Xã