Ít người
Việt biết, trong ẩm thực người Hoa – Nùng tại xã Sông Thao, huyện Trảng Bom,
tỉnh Đồng Nai, xá kiếng khá phổ biến. Hơi giống gừng và cũng thường đi chung
với thịt gia cầm, thịt gà chấm xá kiếng góp thêm món ngon vào ẩm thực Việt vốn
rất đa dạng.
Gọi là địa liền theo y học cổ truyền
nước Nam, loại củ nằm trong họ gừng theo phân loại thực vật học này còn có
nhiều tên khác như thiền liền, thiềng liềng, xá kiếng, xá kén, sa cương, sa
khương, tam nại, sơn nại… Trong đó cách gọi xá kiếng, xá kén là từ sa khương
(sa là cát, khương là gừng), y như tên tiếng Anh "sand ginger" của
nó, mà bên các nước Đông Nam Á vẫn kêu.
Xá kiếng, tươi lẫn khô là gia vị cho
nhiều món nấu, nước chấm. Xá kiếng ở ngoài không nồng như gừng, ăn vô lại rất
thơm, có thêm cái cay cay tê tê nhẹ lưỡi nếu lấy nhiều. Miếng thịt gà mềm ngọt,
da giòn quyện trong nước chấm thơm, chua cay mặn ngọt này thực sự được tăng
thêm độ ngon. Có thể bỏ xá kiếng vô tô, để nước lèo có thêm vị ngon khác, bổ
sung cho tô hủ tiếu mì hơi ít rau thơm, rau nêm ở đây.
Khánh Hưng - Sông Thao